ΠΑΤΡΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η εν Ελλάδι εχθρότητα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο 

και ο π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

Στο πλέον πρόσφατο τεύχος (35/27.08.2019) της εβδομαδιαίας έκδοσης «Οικουμενική Πληροφορία» („ÖkumenischeInformation“), στη σελίδα 6, φιλοξενείται ημισέλιδο άρθρο με τίτλο «Ελληνική Εκκλησία πριν την αναγνώριση της Αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας» („GriechischeKirchevorAnerkennungderUkraine-Autokephalie“). Το δημοσίευμα είναι ανυπόγραφο, όπως είθισται με όλες τις σύντομες ειδήσεις που συγκεντρώνονται στο περιοδικό αυτό, το οποίο εκδίδει το «Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων» („KatholischeNachrichten-Agentur“) σε σύνδεση με το Ινστιτούτο Johann-Adam-Möhlerκαι το οποίο αποτελεί μία από τις κυριότερες γερμανόφωνες δημοσιογραφικές πηγές πληροφόρησης για ζητήματα οικουμενικής κίνησης και διαθρησκειακού διαλόγου. Έμπειροι δημοσιογράφοι καταγράφουν, μεταξύ άλλων, συστηματικά τις εξελίξεις στο χώρο της Ορθοδοξίας. Όπως θα ανέμενε κανείς, σχεδόν σε κάθε τεύχος δημοσιεύονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες και οξυδερκή κριτικά σχόλια περί το ουκρανικό ζήτημα. 

Στην πρώτη παράγραφο του άρθρου καταγράφεται η μνημόνευση του Κιέβου Επιφανίου κατά τη Θεία Λειτουργία της 24^ηςΑυγούστου στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου, όπου συλλειτούργησαν επτά Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος και δύο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Στη δεύτερη γίνεται αναφορά στην αναμενόμενη ενασχόληση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με το ουκρανικό ζήτημα τον Αύγουστο (το τεύχος είχε τυπωθεί προτού ολοκληρωθούν οι εργασίες της), αλλά και τις αντίστοιχες προοπτικές που διαγράφονται σε άλλες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες.

Η τρίτη θέτει το ζήτημα ορισμένων εν Ελλάδι αντιδράσεων στην ουκρανική Αυτοκεφαλία. «Ωστόσο διατηρείται περαιτέρω στην Ελλάδα επίσης και εχθρότητα ενάντια στην „ουκρανική λύση“ του Οικουμενικού Πατριάρχη» („Allerdings hält sich in Griechenland weiter auch Feindseligkeit gegen die „Ukraine-Lösung“ des Ökumenischen Patriarchen“), παρατηρεί στην εισαγωγική του πρόταση ο δημοσιογράφος, για να συνεχίσει ευθύς αμέσως: «Έτσι, στη Μητρόπολη της Πάτρας συγκρίνει ένας πρωτοπρεσβύτερος Αναστάσιος Γκοτσόπουλος τις δηλώσεις του Βαρθολομαίου Α´ κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο πριν από 11 χρόνια με τη θεμελίωση που παραθέτει σήμερα υπέρ της ουκρανικής Αυτοκεφαλίας» (η υπογράμμιση του συντάκτη του γερμανικού άρθρου· στο πρωτότυπο: „So vergleicht in der Metropolis von Patras ein Erzpriester Anastasios Gotsopoulos die Aussagen von Bartholomaios I. bei seinem Besuch in Kiew vor elf Jahren mit der Begründung,  die er heute zugunsten der ukrainischen Autokephalie anführt). Το σύντομο άρθρο κλείνει, δίχως περαιτέρω σχόλιο, με μία σύνοψη θέσεων που διατυπώνει ο κληρικός Αναστάσιος Γκοτσόπουλος και που είναι γνωστές στο ελληνόφωνο κοινό από το δημοσίευμά του «Απλές ερωτήσεις κατανόησης κειμένου». 

Επισημαίνω πως στο άρθρο δεν γίνεται λόγος απλώς για κριτική, αλλά για «εχθρότητα» προς τη λύση που εφάρμοσε στην Ουκρανία ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Σημειώνω πως η λέξη „Feindseligkeit“ είναι ιδιαιτέρως ισχυρή, ενίοτε μάλιστα αποδίδεται και ως «εχθροπραξία» (βλ. PONS- Kompaktwörterbuch Griechisch, PONS GmbH: Stuttgart2015, 975). 

Ενδιαφέρον δεν έχει μόνο η εισαγωγική παρατήρηση, αλλά και το παράδειγμα που δίνεται για την τεκμηρίωση αυτής της εχθρότητας - και όχι απλώς κριτικής: Ο π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος. Επίσης, μνημονεύεται όχι η γεωγραφική, αλλά η εκκλησιαστική αναφορά του προαναφερθέντος πρωτοπρεσβυτέρου: Όχι η Πάτρα, αλλά η Μητρόπολη Πατρών, ως οντότητα όπου εκδηλώνεται μία τέτοια εχθρότητα. Άραγε όσοι ασκούν κριτική στον Πρωτοπρεσβύτερο Αναστάσιο Γκοτσόπουλο για τη στάση του απέναντι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και στον προϊστάμενό του Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσόστομο για τη σιωπή του, σφάλλουν; Και αν σφάλλουν, μήπως τουλάχιστον θα έπρεπε να προβληματίσει, τουλάχιστον ποιμαντικά, η εικόνα που δίνουν και στο εξωτερικό συμπεριφορές και δημοσιεύματα του εφημερίου του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου Πατρών;  

Σημείωση: 

Ευχαριστώ το «Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων» για την άδεια δημοσίευσης των αποσπασμάτων του άρθρου. Για μια ενδεικτική κριτική της σκέψης του π. Αναστασίου, όπως αυτή κατ᾽ εξοχήν εκδηλώνεται σε διαδικτυακές του παρεμβάσεις, παραπέμπω στο άρθρο μου «Μασονία, Οικουμενικό Πατριαρχείο και Αγία Σύνοδος. Σχόλιο στην είδηση μιας αγωγής» (το οποίο προηγείται μεν των συμβολών του στο ουκρανικό, θέτει όμως ερωτήματα για τις εν γένει προϋποθέσεις της θεολογίας του και επισημαίνει μία κρίση της ΑΘΠ, του Οικουμενικού Πατριάρχη για τους εναντιούμενους στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, εν οις και ο π. Γκοτσόπουλος, συνάγοντας και κάποια σχετικά κανονικά ερωτήματα). Στις πρόσφατες «Ερωτήσεις» του Αχαιού κληρικού απάντησε εύστοχα ο αρχιμανδρίτης Ρωμανός Αναστασιάδης εδώ και εδώ.